18 Ağustos 2018 Cumartesi

Dişlerinin Kapanışının ve Çenenin Pozisyonunun Tüm Vücudunu Etkilediğini Biliyor muydun?

İnsan, birçok alt birimden oluşan bir sistem. Nasıl ki; beden-zihin-ruh üçlüsünün birleşiminden oluşuyor ve birindeki problem diğerini etkiliyorsa; ayağını yere basış şeklin çeneni, dişlerindeki bir problem de sindirim sistemini pek tabi etkileyebiliyor.

Son zamanlarda insanların %70'inde bir çene problemi ve ağızlarında "stresten dişlerimi sıktığım için, çenem ağrıyormuş" lafı dolaşıyor. Evet haklılık payı büyük; günlük veya anlık streslerde farkındalığını çenene ve boynuna getirirsen farkedersin nasıl sıkıp, kastığını... Büyük streslerde peki!? Hayatının zor bir döneminden geçtiğinde, büyük bir olay yaşadığında; uykudan yorgun uyanmaya, gece dişlerini sıkmaya-gıcırdatmaya başlamış bulabilirsin kendini, doğru!

Fakat çene ile ilgili problemlerin hepsi bu stresten kaynaklanmıyor. Hatta bir çoğu, varolan fiziksel asimetrilerin bir sonucu olarak, dişlerin kapanışındaki problemlerden ortaya çıkıyor.

Nasıl bir bütün bu vücut!? 

Yıllarca çantanı sağ omzunda taşıdın. Bu yükü kaldırmak için hafifçe hep sağa eğildin. Sağ ayağına daha çok bastın. Alt çenen de buna bağlı olarak aynı tarafa doğru yönelebilir. 

"Fonksiyon şekli belirler."

Sağ omzun sola göre daha aşağıda konumlanmadan, sağ leğen kemiğin soldan daha yukarda kalmadan, en sevdiğin ayakkabının sağ tekinin altı diğerinden önce erimeden, farkına varırsan bu alışkanlığının dengeleyebilirsin elbette. Hatta düzenli spor yaparak bedenini simetrik şekilde çalıştırırsan da bu etkilerin ortaya çıkmasının önüne geçebilirsin.

Farklı bir örnek; 4yaşında büyümesi devam eden bir kız çocuğu aşık olduğu babasındaki bozuk çene pozisyonunu sürekli taklit etmeyi alışkanlık edinirse (çeneyi hareket ettiren kaslarını ve tüm bedenini kullanarak); babasındaki bu gen onda aktif olmadığı halde aynı problemin sahibi olacaktır. Hem çene poziyonu, hem beden pozisyonunda değişikler ortaya çıkacaktır.

Ya da; dişlerinden biri olması gerekenden farklı çıkmış bir genç, bu dişin konumundan dolayı çenesini rahat ettiği gibi kapatamıyorsa, zaman içinde çenesinde problem oluşacaktır. Çenesini rahat ettiği, yani olması gereken konumdan farklı yere zorlamak zorunda kalması da çiğneme kuvvetlerinin durumunu değiştirerek, yukarıdan aşağıya; boyun, sırt, bel, kalça, bacak kaslarını ve ayaklarının basışını değiştirecektir.

Çene ile ilgili problemlerin belirtileri nelerdir?

Sabahları kulak önü (çene ekleminde), baş, boyun, ve üst sırt bölgelerinden biri veya birkaçında ağrıyla uyanıyor olabilirsin.
Uyurken seni gören duyan biri, dişlerini gıcırdattığını söyleyebilir. 
Rüyalarında dişlerinin kırıldığını sıkça görüyor olabilirsin. (kişisel deneyimim :)
Yemek yerken çok çabuk yoruluyor ve/veya çenenden sesler geliyor olabilir.
Yüzüne baktığında çenenin konumunda asimetri görüyor olabilirsin. Direkt baktığında görmüyorsan; aynada gördüğün sen ile selfie çektiğindeki sen çok başka görünüyorsa, yine yüzünün ve çenenin asimetrisinden kaynaklanıyor olabilir.
Dişlerinin köklerinde (genellikle tek bir dişte değil, tüm çene dişleri veya sağ/sol taraf dişlerinde) baskı ve bir ağırlık hissediyor olabilirsin.
Dişhekimi bazı dişlerinde (genellikle tek bir dişte değil, tüm çene dişleri veya sağ/sol taraf dişlerinde)  aşınma veya dişeti çekilmesi olduğunu söylemiş olabilir.
(O en sevdiğin ayakkabılarının altına da bir bak; içi dışı, sağı-solu asimetrik bir eskime durumu var mı? Varsa yukarıdakileri bir kez daha değerlendir lütfen.)

Bu yazdılarımdan en az biri varsa muayene olmakta fayda var.

Kime muayene olmalı?

Bana tabi ki. Boşuna mı yazdık o kadar ahaahha. Şaka tabi ki; yazı yazmak hiç aklımda yokken, görüp okuduğum birkaç makale etkisi ile yazmaya başladım bu yazıyı...

Konuya hakim bir uzmandan yardım almalısın. Malesef adının önüne gelen ünvan bu konuda yeterli bilgi vermeyebiliyor. Ancak eklem tedavisi yapan diş hekimleri, protetik diş tedavisi uzmanları, ağız ve çene cerrahları ve ortodonti uzmanları yardımcı olabileceklerdir.

Tavsiyeler...

Bedenine iyi bak! Farket hisset onu! 
Yaşadığımız zamanda hayatı düşüncelerle, zihnimizle yaşıyoruz ve bedeni sadece bunları taşımak için kullanıyoruz. Potansiyeli çok yüksek o güzel bedenin, izin ver hareket etsin, dengelesin yüklediğin zorlukları.

Stresle başetmenin kendine uygun bir yolunu bul!
Yoga, meditasyon, dans, masaj, nefes, müzik, psikoterapi, doğayla daha çok temas etmek, yürüyüş, dinlendirici bir tatil, seni rahatlatan herhangi bir sağlıklı hobi...

Günlük hayatta hareketlerini izle ve simetrik olsun duruşun sırada beklerken, bir işi yapışında dengeli hareket etsin vucüdun.

Çenende bir problem olmasa da bu küçük tavsiyeler hayatta işine yarar. Çenende bir problem varsa şu an başla ilgilenmeye konuyla ve tam olarak sorunun kaynağı ve tedavisi ne öğrenmek için uzmanla görüş.

Sevgiyle...




Not: Ekte dilersen konuyla ilgili birkaç makale var.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17983123

https://bmcmusculoskeletdisord.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2474-7-8

http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1807-59322013000100008